Het boekje “De praktijk van het genieten” van Wilfried Van Craen is tot nu toe echt een pareltje. Ik ben nog niet ver geraakt, maar ben weerom een prachtig citaat tegen gekomen. Ditmaal is het een Afrikaanse wijsheid zoals werd verteld door Ben Okri in een televisieprogramma.
Aan een nutteloze boom wordt gevraagd: ‘zou u niet liever nuttig zijn?’ ‘Oh nee’, zegt ie. ‘Kijk maar wat er dan gebeurt. Hier, mijn gewezen buur, was een zeer nuttige boom. Ze hebben hem onlangs met veel enthousiasme geveld. En kijk hier eens naar die nuttige kruiden. Ze worden voortdurend door de mensen aan hun blaadjes afgetrokken. Nee hoor, laat mij maar rustig nutteloos blijven, zo is het goed.’
Goede raad voor iemand zoals mezelf die eerder de neiging heeft teveel hooi op de vork te nemen.
Ik vind dit citaat een beetje ambigu. Ik snap de strekking wel: nuttig zijn maakt dat mensen van je willen plukken, steeds iets van je willen waardoor jij daaronder lijdt zeg maar. Ook naar jezelf toe kun je het zo opvatten: nuttig willen zijn maakt dat je jezelf ‘verbruikt’. Maar dan. Dan vind ik het toch wringen. Dan vind ik het kort door de bocht. Alsof je dan maar niet nuttig moet zijn. Misschien ben je wel veel liever de omgezaagde boom, die een vol en nuttig leven gehad heeft, in plaats van de boom ernaast die jaar na jaar maar wat staat duimen te draaien tot hij omvalt van het nietsdoen.
En de link die jij legt, dat je geneigd bent teveel hooi op je vork te nemen, die vind ik ook niet helemaal gepast. Nuttig zijn heeft niets te maken met TEVEEL willen doen. Nuttig zijn is een onvermijdelijke drang die een mens moet hebben om iets van het leven te maken, en is multi-interpretabel. Maar dat staat volledig los van ambitie of tevéél willen, mijns inziens. Dan had hij wel gesproken over bomen en planten die meer doen dan ze kunnen en daardoor sterven ofzo. Hm, ik kan het niet helemaal duidelijk maken geloof ik. 🙂
Het is inderdaad een pak genuanceerder als dit citaat aangeeft. Nuttig zijn is natuurlijk “nuttig” en het kan veel voldoening geven. De essentie is (de context in het boek duidt dit) dat je steeds moeten afwegen hoeveel je geniet van hetgeen je doet, en dat het niet per se beter is om iets te doen dat je “moet doen” (zoals bv het gras afrijden), ten opzichte van iets waar je veel plezier mee hebt (zoals een boek lezen of mediteren).
Laten we zeggen dat het citaat bedoeld is om een neiging om teveel te doen een beetje in te perken, en niet echt bedoeld is als een weergave van ideale levenshouding.
In dat geval kan ik er helemaal achter staan. 😀