Premier Verhofstadt heeft gisteren een vlieger opgelaten. Hij heeft geopperd dat de vakbonden misschien zouden kunnen helpen voor het “activeren van de werklozen” (mooie uitdrukking trouwens). Daarbij wordt “in de marge” gezegd dat de financiering van de vakbonden, via het uitbetalen van de werkloosheidsuitkeringen, beter gewijzigd zou worden. Dat is trouwens het standpunt van de VLD sinds het verkiezingscongres, ze zeiden toen dat “het geen taak van de vakbonden is om werkloosheidsuitkeringen te betalen”.
Er wordt hierop vrij weinig commentaar gegeven, behalve een reactie van de vakbonden dat de werkloosheid niet hun schuld is. Wat een antwoord is dat nu? Als ze schrik hebben een hoop centen te mislopen, dat begrijp is (hoewel ik eigenlijk niet overtuigd ben dat de vakbonden door de overheid moeten betaald worden). Ik zou een financiering voorstellen op basis van het aantal leden. Probleem is natuurlijk dat vele mensen alleen lid zijn als ze werkloos zijn, juist omdat de betaling dan ineens “vlotter” verloopt. Ik dacht dat de vakbond opkomt voor de werkende mens?
Belangrijker is echter dat de laatste jaren het debat over schorsing van werklozen steeds geblokkeerd wordt door de vakbond. Ik denk echter dat er relatief weinig discussie is over het principe van een werkloosheidsuitkering. Eigenlijk is dit een verkeerde term en zou het een werkzoekende uitkering moeten zijn. Zolang je effectief beschikbaar bent voor de arbeidsmarkt, kan je een uitkering krijgen in afwachting van je volgende loon. Als je echter niet naar werk zoekt, bij voorbeeld omdat je een ander inkomen hebt (rentenieren, zwartwerk) dan lijkt het me niet dat je recht hebt op een uitkering.
Volgens mij kan het een aanpassing van de financiering van de vakbonden helpen om dit te deblokkeren zodat er kan gewerkt worden aan effectieve mechanismen om alle soorten van misbruik van de werkloosheidsuitkering op te sporen.
Het idee dat dit niet sociaal aanvaardbaar is lijkt me overtrokken. Indien je geen werkloosheidsuitkering meer krijgt kan je altijd gaan aankloppen bij het OCMW. Alleen wordt de situatie dan omgekeerd. In plaats van het principe dat je ‘recht hebt op’ een uitkering, heeft het OCMW ineens de mogelijkheid om te controleren of je niet voldoende middelen hebt via andere kanalen. Als je dan niet “wil” gaan werken, maar toch op kosten van de wel-werkenden wil leven, zal je het toch met iets minder moeten doen.
Er zijn natuurlijk ook gevallen waarin het ingewikkelder is. Zoals mensen die liever full-time ouder zijn in plaats van te gaan werken voor een paar euros meer (die dan misschien integraal aan de crèche moeten doorgestort worden). Voor dit soort gevallen moeten dan volgens mij aparte oplossingen uitgewerkt worden.